[Ngữ pháp N3] ないで | なくて | ず | ずに[naide| nakute| zu |zuni]

Cách sử dụng: 【ないで】là dạng phủ định của động từ ở dạng て, diễn tả hành động hoặc trạng thái theo sau hình thành trong một trạng huống, tình trạng, sự tình như thế nào. Thường được dịch là: không thể nào mà...

- Ngữ pháp JLPT N3

☆用法:｢ないで｣は、動詞の否定形がテ形の形をとったもので、後に続く動作や状態がどんな様子・状況・事情のもとに成立するかを表す。

基本的に[Về cơ bản]:

ないで	＝ずに
なくて	＝ず

★ Cách chia động từ ở thể nai [ない形]

I. [～ないで] Chỉ trạng thái “mà không...”

Phía sau đi với những câu có động từ làm ngữ, để diễn tả ý “làm...(gì đó) ở trạng thái không...”. Thường được dịch là: mà không...

- Trong văn viết có thể thay bằng ずに

- Trường hợp này không thể thay bằng なくて

※Lưu ý: する → せず/せずに

例 [Ví dụ]:

① 息子(むすこ)は今朝(けさ)もご飯を食(た)べないで出(で)かけた。

Con trai tôi sáng nay cũng ra khỏi nhà mà không ăn gì.

② 彼女(かのじょ)は一生結婚(いっしょうけっこん)しないで独身(どくしん)を通(とお)した。

Cô ấy sống cả đời độc thân, không kết hôn.

③ 傘(かさ)を持(も)たないで出(で)かけて雨(あめ)に降(ふ)られてしまった。

Tôi đi ra ngoài mà không mang theo dù nên bị mắc mưa.

④ 予約(よやく)しないで行(い)ったら、満席(まんせき)で入(い)れなかった。

Tôi đi mà không đặt chỗ trước nên đã không thể vào vì hết chỗ.

⑤ 歯(は)を磨(みが)かないで寝(ね)てはいけません。

Không được đi ngủ mà không đánh răng.

⑥ 農薬(のうやく)を使(つか)わずに育(そだ)てた紅茶(こうちゃ)。

Trà được trồng mà không sử dụng thuốc trừ sâu.

II. [～ないで] Chỉ trạng thái không làm A mà làm B (chỉ sự tương phản)

Nghĩa là “không làm/hoặc không xảy ra A, mà thay vào đó làm/hoặc xảy ra B’. Thường được dịch là: không A mà B

- Đây là cách nói để đối chiếu hai sự việc. Trong nhiều trường hợp, hàm ý rằng sự việc đi sau là kết quả trái với mong đợi hoặc dự đoán.

- Trong văn viết có thể thay bằng ずに

- Cũng có trường hợp không thể thay bằng なくて. Trong trường hợp sử dụng được なくて thì câu không mang nghĩa đối lập (代わりに), có nghĩa khác là: hai sự việc được thực hiện theo thứ tự trước sau. Do đó, trong trường hợp muốn diễn tả ý đối lập thì phải sử dụng ないで

例 [Ví dụ]:

⑦ 親(おや)が来(こ)ないで子(こ)どもが来(き)た。

Ba không đến mà con đến.

⑧ ロンドには行(い)かないで、パリとローマに行った。

Không đi Londo mà đi Paris với Roma.

⑨ 運動(うんどう)してもちっともやせないで、かえって体重(たいじゅう)が少(すこ)し増(ふ)えた。

Dẫu có có tập thể dục cũng không ốm đi chút nào, mà ngược lại còn hơi tăng cân.

⑩ 頑張(がんば)っているのに、成績(せいせき)はちっともよくならないで、むしろ下(さ)がってきている。

Dù đã cố gắng nhưng thành tích vẫn không hơn chút nào, trái lại còn hơi đi xuống.

⑪ 失敗(しっぱい)を気(き)にせずに、仕事(しごと)をしなさい。

Hãy làm việc đi, đừng để tâm đến thất bại nữa.

III. [～ないで／なくて] Chỉ nguyên nhân

Diễn tả ý “do không làm (gì đó) nên dẫn đến...”. Thường được dịch là: vì không...nên

- Theo sau là những cách nói thể hiện tình cảm hoặc đánh giá như 「困った」(đến khổ)「助かった」(thật may).v.v., hoặc xác nhận mối quan hệ trước sau về mặt thời gian.

- Trong văn viết có thể thay bằng ずに

- Trong cách dùng này, có thể thay bằng なくて một cách thoải mái.

例 [Ví dụ]: